Hoe word ik een egoïst
Op veler verzoek bespreek ik dit keer de kunst van het egoïsme. Tijdens mijn sessies staan cliënten regelmatig in de boksring. Er woedt een innerlijke strijd tussen denken aan zichzelf en denken aan de belangen van de ander, waarbij de ander meestal wint en dat is prachtig! Voor die ander.
Reken jij jezelf tot de mensen die het beste met de ander voor hebben? Die over grenzen laten gaan? Die voor elke wandaad of kwetsing altijd wel een goed excuus voor de ander hebben klaarstaan? Die de schuld bij zichzelf zoeken en die leven volgens de leus: “Als de ander maar gelukkig is”? Dan is deze blog echt iets voor jou. Tenzij je natuurlijk verzot bent op je rol als martelaar en voetveeg en vooralsnog niet bereid bent om deze los te laten.
Je merkt waarschijnlijk aan de scherpte van mijn toon, dat deze blog weer een provocatieve inslag heeft. Dus laten we beginnen met een kleine imaginaire oefening:
Stel je mijn gezicht voor (zoek maar even een foto van mij als je niet weet hoe ik eruit zie). Stel je nu voor hoe ik mijn mondhoeken omhoog trek in een brede grijns en heel snel even een knipoog maak met mijn rechteroog (die kan dat het beste).
Egoïsme als paradijs
Zou het niet heerlijk zijn om enkel uit te kunnen gaan van je eigen wensen en behoeften? Zie jezelf als een koning of koningin (die uit de sprookjes). Je dienaren leven met als enige doel jou te behagen. Elke gril of nuk wordt verwezenlijkt. Niemand loopt ooit in de weg, sterker nog, waar jij als koning verschijnt ontstaat vanzelf een erehaag en je wordt altijd met groot enthousiasme en vriendelijkheid ontvangen. Je hoeft maar even te zuchten en het wordt stil. Mensen hangen aan je lippen, volgen zonder morren jouw opdrachten uit, geven je altijd gelijk en doen niets liever dan luisteren naar je verhalen. Je leeft in een zorgeloos paradijs, want anderen zijn er immers om te voorkomen dat jij je zorgen maakt. Doen ze dat niet naar behoren, dan laat je ze gewoon uit je land verbanden.
Egoïsme is geen kunst
Egoïsme is geen kunst voor de egoïst. Sommigen hebben het geluk om daarmee geboren te zijn. Hoewel, ik spreek mezelf tegen. In mijn blog over altruïsme bestrijd ik juist dit idee. Ik vermoed echter dat bepaalde aangeboren temperamenten wel helpen bij het ontwikkelen van egoïsme. Ik haal hierbij de Big five aan. Dit een vrij eenvoudige en veel gebruikte persoonlijkheidstheorie. Je kunt een testje doen via deze link 123test. Ik vermoed dat hoog scoorders op extraversie die tevens laag scoren op openheid, consciëntieusheid, altruïsme en neuroticisme meer talent hebben voor egoïsme.
Meer over de big five lees je op: 123management
Daarnaast spelen opvoeding en bepaalde levensgebeurtenissen uiteraard een rol. Zo zal een kind dat gewend is zijn zin te krijgen, het gevoel krijgt dat de wereld om hem draait en dat in meerdere levensfasen bevestigd heeft gezien, meer egoïstisch zijn. Er wordt wel eens gezegd dat de huidige generatie op dit vlak hoog scoort, omdat ze weinig tegenslag hebben ervaren en van huis uit onbegrensde mogelijkheden en een sterk bevestigende opvoeding hebben genoten. Misschien een onderwerp voor een andere keer.
Ik ben niet van deze generatie
Ben jij van die generatie(s) waarin de wereld om de volwassenen draaide, waarin een kind zijn mond moest houden, ouders altijd gelijk hadden en je bovenal moest aanpassen en lief moest zijn? Dan loop je al een groter gevaar op een tekort aan egoïsme. Dit geldt ook voor kinderen die gepest zijn, het gevoel hadden anders (niet goed genoeg) te zijn en zij die een grote gevoeligheid voor onrecht, leed en de emoties van anderen hebben. Kan dat verholpen worden? Ik zal het proberen.
Stap I
Wat is egoïsme? Onderzoek bij jezelf wat bij jou irritatie oproept, grote kans dat dit de kenmerken zijn van egoïsme. Neem dit als voorbeeld, wordt meer zoals de mensen waar je moeite mee hebt.
Stap II
Het lukt waarschijnlijk niet hè? Daar was ik al bang voor. Je voelt een groot innerlijk verzet om zo te worden. Misschien ben je er nog niet klaar 
voor. Uiteraard heeft zo’n ommekeer in je persoonlijkheid grote gevolgen. Geboren egoïsten hebben daar geen last van. Hun omgeving is eraan gewend geraakt en pikt alles. Maar wat nu als jij besluit ook egoïstisch te worden? Dat gaat je veel kosten. Een egoïstische partner pikt dat natuurlijk nooit, dat jij zomaar iets verandert in de pikorde. Je baas heeft je natuurlijk niet aangenomen op je vermogen tot nee-zeggen en je vrienden, familie waarderen het juist enorm dat je altijd voor hun klaar staat, sterker nog, ze zijn het van je gaan verwachten. Mijn advies, als je bij stap I al vastloopt in je eigen weerstand, geef dan op. Egoïsme is niks voor jou. Laat dat aan de groten der aarde over.
Stap III
Ik verwacht nu dat veel lezers zijn afgehaakt. Als jij er nog steeds bent, heb jij je existentiële crisis bij stap II overleefd en wil je blijkbaar nog steeds meer egoïstisch worden. Speciaal voor jou schrijf ik door. Ik zal je een lijstje geven van gedragingen die je hopelijk helpen. Je kunt ze oefenen naar gelang je moed en doorzettingsvermogen. Je mag sommige onderdelen overslaan en ze herordenen naar je persoonlijke moeilijkheidsniveau. Want denk maar zo:
Beter een stap gezet in de goede richting, dan tien in een doodlopende weg.
- Denk IK, zeg IK en doe IK (ook al is er een wij).
- Wacht nooit tot een ander is uitgesproken, jouw ideeën zijn beter en jouw tijd is kostbaar.
- Wacht nooit op een ander. Ga jouw weg en in het tempo dat jij het lekkerst vindt.
- Meet met twee maten. Waarom? Omdat je dat gewoon beter uitkomt.
- Jij weet het altijd het beste en het gelijk van een ander is gewoonweg niet interessant.
- Koop oogkleppen of zet een zonnebril op en draai je lievelingsmuziek snoeihard of verkleef met je mobiele telefoon. Zo voorkomen je dat jouw aandacht naar de buitenwereld gaat.
- De wereld draait om jou, wat doet het ertoe dat de wereld dat nog niet weet.
- Als jij je zin niet krijgt, mag je helemaal los gaan, haal alles uit de kast. Drift, verwijten, schelden, manipuleren, liegen en negeren. Het is jouw feestje.
- Het ligt nooit aan jou. Zelfs als dat wel zo is, ontken het met kracht en keer het om. Het ligt uiteraard aan de ander.
- Neem ruimte, wat zeg ik: “Pak alle ruimte.” Zit je in de trein, zet je tas dan op de plek naast je, strek je benen, praat luid in je telefoon en beklaag je over alles wat een ander in jouw ‘wagon of treinreis’ verkeerd doet. Generaliseer dit gedrag naar elke mogelijke situatie. (sorry, ik was vergeten dat jij geen egoïst bent, ik zal meer voorbeelden geven)
- Ga nooit aan de kant voor iemand (niet in de auto, niet te voet en niet op de fiets). Jij betaalt immers ook voor de openbare weg.
- De afstandsbediening is van jou. De bank is van jou. De lakens zijn van jou. De badkamer is van jou. De lucht is van jou.
- Laat alles uit je handen vallen als je het zat bent. Anderen zijn er om op te ruimen en dingen op te lossen.
- Bestel altijd als eerst, jouw behoefte weegt immers het zwaarst. Wacht niet in rijen, mensen gaan wel aan de kant. Is er een kans om voor te kruipen, gebruik die, jouw tijd is immers van grotere waarde dan die van een ander.
- Aandacht hoef je niet te vragen, die behoor je gewoon te krijgen. Krijg je hem niet, haak dan af, er is altijd wel iets leuks op je mobiele telefoon te ontdekken.
- Maak zoveel lawaai als jij prettig vindt en op alle tijden van de dag. Anderen kunnen toch gewoon herriestoppers kopen!
- Verplaats je nooit in de gevoelens van anderen. Ze doen er niet toe, het gaat om jouw gevoel en zet die innerlijke knop maar op hoog volume. Zeg het me na: “Het gaat alleen om mijn gevoel!”
- Leg problemen en dingen die fout gaan buiten jezelf. Zelfs als egoïst stuit je soms op problemen in het leven. Dat is nooit jouw schuld, je hebt er niet om gevraagd. Je bent altijd slachtoffer van de situatie of de ander. Geef de ander dus de schuld, wat zeg ik, geef de wereld de schuld, of nog beter ‘Het leven’.
- Jij bent zoals je bent. Dit vraagt misschien wat extra oefeningen, dus herhaal dit als een mantra: “Ik ben zoals ik ben!” Dit is echt essentieel. Verontschuldig je nooit, verander niets aan jezelf, benadruk je onvermogen tot ontwikkeling. Je bent immers ook maar een mens. Blijft de ander klagen en vragen? Stel dan een ultimatum: ‘take it or leave it’.
- Zeg nee! Doe dat altijd en gewoon al bij voorbaat. Zeg het met zo’n kracht dat de ander het wel uit zo’n hoofd laat om het ooit nog eens te vragen.
- Grenzen zijn er niet. Uiteraard zijn die van jou streng bewaakt, met afrasteringen en een mijnenveld. De grens van een ander is er echter om op te zoeken en te overschrijden. Trek je er niks aan van aan, als de ander tegensputtert. Hij zegt wel nee, maar bedoelt uiteraard JA.
- Durf alleen te zijn, weg te gaan of verlaten te worden. Dit is misschien voor de niet egoïsten wel het heetste hangijzer. Want egoïsme kan leiden tot afwijzing en verlating. Een waarachtige egoïst maalt daar niet om. Beter kwijt dan rijk. Als mensen je niet accepteren zoals je bent dan zoeken ze het maar uit. Dat kan soms een beetje eenzaam worden. Wat geeft dat? Het beste gezelschap ben je immers zelf.
Egoïsme versus narcisme
Al schrijvend realiseer ik me ineens dat er behoorlijk wat kenmerken overeen komen en misschien heb ik strikt genomen me wat laten gaan. Ik heb in mijn vuur om je te helpen wat egoïstischer te worden, een beetje overdreven en ben daardoor aan de kant van het narcisme geraakt. Want ze zijn niet inwisselbaar.
Wil je meer over narcisme weten? Lees dan mijn tweedelige blog Het gezicht van een narcist. Het is een veel te omvangrijk onderwerp om hier ook nog te willen bespreken, dus ik hou het kort. Een narcist kan zich egoïstisch gedragen, maar ook ronduit charmant en behulpzaam zijn. Alleen is de vraag: wat is zijn drijfveer?Bewondering, aandacht, macht, controle. Empathie is hem vreemd, hoewel hij het kan veinzen als de beste. Een egoïst is niet per definitie een narcist. Een egoïst verlangt niet naar bewondering. Een egoïst vindt zichzelf belangrijker dan een ander, maar is wel degelijk in staat om zich in een ander in te leven (hij moet er echter wel op gewezen worden en er zin in hebben). Een egoïst is niet krenkbaar, eerder sociaal wat stoïcijns en vooral op zichzelf gericht, niet omdat die perse beter is dan een ander, maar gewoon omdat hij zichzelf nu eenmaal beter hoort.
Heb jij vaker behoefte aan een lekker egoïstisch moment voor jezelf? Gun jezelf dan in elk geval de tijd om af en toe mijn blog te lezen. Niet om jou te veranderen, maar om je er op te wijzen wat er met anderen mis is 😉
Geef een reactie